Parantez

Türk Bilim ve Teknoloji Tarihçiler’nin uzun bir süreden (hiç değilse 1980’den) beri araştırmayı ihmal ettikleri dönemlerden birisi de Cumhuriyet Dönemi’dir. Bunun kanaatime göre iki temel sebebi bulunmaktadır:

1. Bu dönemin henüz tarihsel bir araştırmanın konusu olabilecek kadar zamansal bir derinlik kazanmadığı inancı ve

Namık Kemal Bey isminde (muhtemelen) bir hekimimiz, daha 1927 tarihinde Millî Mecmû‘a’da yayımlamış olduğu “Tıbbî İnkılap ve Tekâmülümüzde Unutulan Esaslar” başlıklı makalesinde bu soruyu tıp bilimi özelinde sormuş ve yanıtını aramıştı.

Sonuç olarak şu hükme ulaşmıştı:

XVIII. yüzyıla gelmeden önceki dönemde, Osmanlı Epistemik Cemaati, esasen “Âlimler Topluluğu” ve “Ârifler Topluluğu” olmak üzere iki epistemik gruba ayrışmıştı. Bütün bir Bilgi Âlemi’ne ve bununla irtibatlı Yönetim Sistemi’ne egemen olmak için birbirleriyle kıyasıya çatışmışlardı.
[Orta Çağ İslâm Dünyası’nda temelleri atılan] “İlim” ve “İrfan”, bu çatışma sırasında daha da somutlaşmış ve yerleşmiştir.