Bilim ve Ütopya’nın yeni sayısı genetik alanındaki ciddi bir devrim olan CRISPR teknolojisine odaklanıyor. CRISPR’in kısa bir süre içinde getirdiği olanaklar devasa düzeyde. Tıptan spora, beslenmeden hayvancılığa kadar büyük bir altüst oluş bizleri bekliyor. İnsanın bilimle yaşama müdahalesinin en açık ve görünür olduğu bir teknolojiyle karşı karşıyayız. İçinde olanakları barındırdığı kadar çeşitli endişelere de yol açıyor elbette. Bu yüzden bilimsel birikimin mirası üzerinde yükselen bu yepyeni alanı tanıtmanın, irdelemenin, tartışmanın yanında konunun etik boyutuna da değindik. Bu sayımızda kapağa taşıdığımız konuyu gelecek sayımızda yan dosya şeklinde sürdüreceğiz. Bilimin nabzı Bilim ve Ütopya’da atacak. Dergimizi dikkatle takip etmenizi öneriyoruz.
Mağaradan uzaya ve genlere
CRISPR bize insanın yaratıcılığının geldiği sınırı da gösterdi. Daha doğrusu sınırsızlığı. Çünkü insanın aşamayacağı bir duvar yok. Gerçeklikte aşamadığında hayalinde aşıyor ve o hayali gerçek kılmak için uğraşıyor. Mağarada yaşayan bir canlının bin yıllar içinde uzaya çıkması ve şimdi de yaşadığı hayatı en küçük ve ayrıntılı noktalarına kadar fethetmesi göz kamaştırıcı düzeyde. Aslında mağarada yaşarken de insan, hayalleri veya tasarımlarıyla geleceğe damgasını vuracağını gösterdi. Çocukluk çağından geçerek olgunlaştı. Korkularıyla yüzleşerek hakikate yaklaştı. Zorluklarla mücadele ederek doğayı anladı.
Tarihsel bir gözlükle, kuş bakışı baktığımızda attığı her adımda hayata damgasını özgüveniyle vurdu. Çünkü irade göstermediğinde, savaşmadığında, mücadele etmediğinde varlığını sürdüremeyeceğini biliyordu. Yaratıcılığı tam da bu noktaya yerleştirmek gerektiğini düşünüyoruz. “Ya olacak, ya olacak!” kararlılığı yeniliklerin ve köklü değişimlerin kapısını aralar öznel olarak. Nesnel durum, yani o güne kadarki birikim ve ihtiyaçlar elverdiği ölçüde yaratıcı olabiliriz. İşte bundan sonrası insanın kararlılığına bakıyor. Yaratan insan bencilliği değil paylaşma bilincini ortaya koyuyor. Bilim de zaten bu bilincin binlerce kahramanıyla ilerlemiyor mu?
Halkbilim Ödülleri
Bilim ve Ütopya olarak bu yıldan başlamak üzere Halkbilim Ödülü vereceğiz. Ödül kooperatifimizin ortağı Engin Kansav Ortaköylüoğlu tarafından kızı Özlenir Zeliha Nakipoğlu anısına verilecektir.
Katılım şartları ve temayı bilim portalımız bilimveutopya.com.tr’den ilan edeceğiz. Takipte kalmanızı öneririz.
Mutlu bir ay olması umuduyla…