Matematiğin mahiyeti hakkında uzun yıllara yayılan bir tartışma vardır. Başka bir deyişle ne olduğu, insanın gözlemlerinin bir ürünü mü yoksa onun doğuştan getirdiği bir yetisinin yaratımı mı olduğu üzerinde kesin bir konsensüs oluşmadığı gibi, bağımsız bir bilim dalı mı yoksa aslında doğa bilimlerinin araştırma süreçlerini yönetmek için uygulanan bir yöntem mi olduğu konusunda da tartışmaların bulunduğu hatırlanmalıdır. Bununla birlikte şu hususu da eklemek gerekir ki, var olanları saymak ve doğayı görünür kılmak için insanın çok uzun zaman boyunca başvurduğu aritmetik ve geometri ise başlangıçta birbirlerinden ayrı iki disiplin iken sonradan birleşerek matematik denilen disiplini oluşturmuşlardır. Tarihi ve mahiyeti biraz karışık olsa da kısaca belirtmek gerekir ki matematiğe giden yolda insan zihninin eşleme ve sayma gibi iki yetiye sahip olması büyük yol gösterici olduğu gibi, matematik alanındaki başarılarının yönetilmesinde de bu yetilerinin önemli rol oynadığı açıktır. Zira matematik uzmanları insanın saymayı on parmağı dolayısıyla öğrendiğini ve özellikle Orta çağda parmak hesabının gözde bir hesaplama yöntemi olduğunu belirttikleri gibi, bu düşünceden hareketle aritmetiği insanın eşleme ve sayma yetileri üzerinden gelişmiş bir disiplin (Boll, 2018, s. 13-18) olarak görmeleri de ayrıca dikkat çekicidir. Burada özellikle sayma konusunun çok temel bir etkiye sahip olduğunu ve matematiğin gelişiminde başat bir rol taşıdığını hatırlamakta yarar vardır. Matematikteki gelişmeleri belirleyen ve gelişim tarihindeki ikinci önemli evreyi oluşturan ise konumsal sistemin geliştirilmesi, yani harf sayı sistemindeki gibi her harfin sabit bir nicelik taşıması yerine rakamların bulundukları basamağa göre değer almalarının oluşturulmasıdır. Bu ilerleme sürecinin kritik gelişmesi ise sıfır rakamının hesaplamalarda kullanıma alınmasıdır. Bunu “sıfır mucizesi” olarak adlandıran ve “onsuz ne bilim ne sanayi ne de ticaret ilerleyebilirdi (Boll, 2018, s. 24)” diyen matematik tarihçileri vardır. Konumsal sisteme geçilmesi, harf rakam sistemi yerine basamak değerli rakam sisteminin kullanılması, sıfırın dört işlem dahil bütün matematik hesaplamalarda yerinin ve öneminin gösterilmesi gibi matematik tarihindeki büyük atılımların önemli mimarlarından birinin Ebû Abdullah Muhammed İbn Mûsâ el-Hârezmî (780-850) olduğu konusunda ise aşağıda anlatılanlar ışığında tereddüt olmadığı anlaşılacaktır.
....
Makalenin tamamı Ağustos sayımız ALGORİTMA'da!