Ekonomide, matematik modellemede ve yapay zekâ yazılımlarında Diderot etkisi

Yazan
Burcu Çağrı ÇAKIR
SGK Denetmeni & Davranışsal İktisat Doktora Öğrencisi
Yazının Okunma Süresi
2 dakika

Gösterişçi tüketim kavramını savunan ve akademik literatüre kazandıran Veblen (1899)’e göre, gerçek anlamda tüketicinin hiçbir zaman sadece biyolojik ihtiyaçlarını gidermek gibi bir amacı olmamıştır. Tarih boyunca tüketim, her tüketicinin kendini ve statüsünü gösterme amacının bir fonksiyonu olmuştur (Kıray, 2005). Tüketim kavramını gelir veya biyolojik ihtiyaçlar ile değerlendirmeyi reddeden (Douglas, 1982) ise, tüketimin iletişimsel boyuttaki etki ve tepkilerine vurgu yapmakta ve dahası tüketicinin kendi kimliğini göstermek, kendini gerçekleştirmek amacıyla satın alma yaptığını savunmaktadır (Featherstone, 2013). Kısacası, tüketimi sadece gelirin bir fonksiyonu olarak değerlendiren Keynesçi iktisat anlayışının aksine Veblenci bakış açısı, tüketimi gösteriş arzusuna bağlamaktadır.

Diderot etkisi, tüketicilerin kişiliğinin, davranışlarının, deneyimlerinin ya da toplumsal değerlerinin önceden satın alınan mal veya hizmetler üzerinde nasıl bir değişiklik yaptığını açıklamaktadır (Baloğlu, 1997). Satın alınan her yeni mal veya hizmete uyum sağlamak için yeni bir satın alma davranışı daha sergileyip tüketimi artırma eylemine literatürde “Diderot Bütünlüğü” denilmektedir (Batı, 2015).

...

 

Yazının tamamı Algoritma sayısında!

Dergiden