Dünyamız yaklaşık 4.6 milyar yıl yaşında. Kambriyen Patlama ise adeta dünyanın oluşum sürecinde canlılık için bir kopuşu temsil ediyor. Bu bakımdan ona “evrimde devrim” de diyebiliriz. 543 milyon yıl önce gerçekleşen bu büyük dönüşüm anlık ve doğaüstü bir gücün sihirli değneğine bağlı bir oldubittiye işaret etmiyor. Aksine milyonlarca yıl sürüyor. Ancak bu süre yerküremizin tarihinin çok ama çok küçük bir zamanını temsil etmesine rağmen bugünkü canlılığın temelleri atılıyor. Çok çeşitli ve karmaşık hayvan ani bir patlama ile bu 40 milyon yıllık zaman diliminde ortaya çıkıyor. Belirsizlikten sistematik özellikleri belli olan dal, sınıf ve gruplara geçiliyor. “Belirli Canlılar Dönemi” açılıyor. Çeşitlilik, gelişmişlik, sayısal çokluk ve coğrafi yaygınlık bakımında kambriyen hayvan topluluğu kendisinden önceki 4 milyar yıldan keskin bir şekilde ayrılıyor. Kambriyen Patlama’nın fosil kayıtları da yaygın bir şekilde mevcut.
Bu sayıyı elinde tutan siz değerli okurlarımızı canlılığın ve dolayısıyla bizim kökenimiz olan Kambriyen Patlama’nın öncesi ve sonrasına dair büyük bir yolculuğa çıkarıyoruz. Bu yolculukta hurafeler, mitolojiler, efsaneler yok. Çıplak gerçeğin kendisi ve o gerçeği kanıtlarla gösteren ve sistemleştiren bilim var. Bu nedenle sayımızı aynı zamanda doğaüstü ve dinsel anlatılara karşı gerçeğin kendisi olarak da okumanızı rica ediyoruz.
Kapak dosyamıza katkı sunan çok değerli bilim insanlarına tek tek teşekkür ediyoruz. Her zaman merak edilen ama ana hatlarıyla üstünde durulan bir konuyu ayrıntılı ve bilimin son verilerine dayanarak açıkladılar.
Böylelikle Bilim ve Ütopya evrim külliyatına çok değerli bir sayı daha kazandırmış oluyor. Bizi biz yapan da evrim başta olmak üzere birçok doğa yasasını ve bilimsel alanı derinliğine ele alıp sunmamız diye düşünüyoruz.
İntihara karşı umut ve bilim
Adını anarken bile tereddüt ediyoruz. Çünkü çok hassas bir konu. Geçtiğimiz ay ülkemizde yaşanan çeşitli vakalar intihar olgusunu, buna yönelik yaklaşımı ve medyanın yayınlarını gündeme getirdi. İntihar konusunda bir şeyler söylemek, zamanla ilgili olduğu kadar ne söylediğiniz ve nasıl söylediğinizle de ilgili. Ve en önemlisi kimlerin söylediğiyle… Bu sayımızın ikinci dosyasını çok değerli psikiyatrların yazıları oluşturuyor. İntihara nasıl yaklaşmamız gerektiğinden ne yapmamız gerektiğine kadar bir kılavuz adeta. Ciddi bir halk sağlığı problemi olan ve sadece tek bir nedene bağlanamayacak bu soruna karşı konunun uzmanlarının üç yazısına yer veriyoruz. İntihara karşı ne yapmalıyız? Aileler, ana-babalar çocuk ve ergen intihar olasılığına karşı nasıl bir yaklaşım geliştirmeli ve medya hangi sorumlulukla bu duruma yaklaşmalı?
Sayfalarımızda sizleri bekliyor…
Nobel Bilim Ödülleri
Nobel Bilim Ödüllerini bu sayımızda alanında uzman akademisyen ve araştırmacılar yazdı. Sadece haber vermekle yetinmiyoruz. Aynı zamanda ödüllerin öncesini, işlevini ve geleceğe yönelik çıkarımları da yansıtıyoruz.
Bolivya ve Morales
Geçtiğimiz ay Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales Amerikancı bir darbeyle devrildi ve Meksika’ya sığındı. Darbe ırkçı, dinci ve faşist bir senatörü; üstelik toplumda hiçbir karşılığı olmayan birini devlet başkanlığı koltuğuna oturttu. Yaptığı ilk şey İncil’i sallayarak meclise girmek oldu. ABD emperyalizmi en gerici azınlığa dayanarak iş görmeye çalışıyor. Bu azınlığın Bolivya’yı birleştirme ve istikrar içinde yönetme şansı uzun erimde görünmüyor. Dolayısıyla emperyalizmin tek seçeneği kaos… Peki darbeye giden yolun taşlarını döşeyen etkenler, darbede ulusal ve uluslararası güçlerin rolü ve tutumu, Morales’in doğruları ve yanlışları neydi? Bolivya deneyimini, özgünlüğünü dikkate alarak incelemek bu bakımdan önem taşıyor. Hiçbir yerde bulamayacağınız Özgür Uyanık’ın bilgilendirici analiz yazısını bu sayımızda okuyacaksınız.
Merhaba 2020!
Yeni yıla giriyoruz. Zorlukların büyüklüğü umudun ve iyimserliğin büyüklüğü anlamına geliyor. Hiçbir zorluk ne ülkemizi ne milletimizi ne de insanlığı yıldırabilir. Bilimin, aydınlanmanın, devrimin, özgürlüğün ve eşitliğin kurulacağı bir dünyaya bir adım daha yaklaştığımızın bilinciyle hepinizin yeni yılını kutlarız!