Her zehrin, zehirli olmasını sağlayan bir özelliği vardır. Karbonmonoksidin bu özelliği ise kandaki hemoglobinle alakalı.
Hemoglobin demir atomlarına bağlanan karmaşık bir protein. Kan ciğerlerden geçerken, hemoglobindeki demir atomları oksijeni kendisine gevşekçe bağlıyor. Vücutta dolanan kandaki oksijen ile demir, oksijence fakir organlara gelince ayrılıyor. Böylece bu organlara “temiz kan”, yani oksijen sağlanmış oluyor. Her ne kadar “fakir” dense de aslında ciğerlerdeki ve vücudun diğer kısımlarındaki oksijen kısmi basıncı arasındaki fark oldukça az. Hemoglobin bu ufak farkları hassasiyetle gözetip, doğru zamanda doğru yere oksijen sağlamak konusunda oldukça usta bir yapı.
Diğer yandansa, karbonmonoksit, hemoglobindeki demire sıkı sıkıya bağlanıyor. Bir kere yapıştıktan sonra ayrılması oldukça zor. Yani karbonmonoksit soluduğunuzda, oksijen taşıması gereken hemoglobinler oksijen taşıyamayacak duruma gelip “zehirlenmiş” oluyor. Son raddede kan oksijen taşıma kabiliyetini tamamen kaybediyor ve boğulmaya sebebiyet veriyor.
Karbonmonoksitin bağlanma gücü oldukça yüksek olduğundan düşük oranları bile uzun vadede ciddi sorunlara yol açabiliyor. Odun sobaları, sigara dumanı ve araba egzozları, günlük hayatta çok kullandığımız, tehlike kaynaklarından bazıları.
Hazırlayan: Saba BAŞKIR