Kapitalizm, tüketimi duraksız, sürtünmesiz bir sürece dönüştürmek amacındadır. Bu bağlamda, uyku, üretim ve tüketimin neredeyse sıfıra indiği bir süreç olarak kapitalizmin önündeki en zor ve en ikircikli engel olarak kalmıştır.
“Tarihin en başından beri, bütün insan varoluşunun ilk koşulu şu olmuştur: Tarih yapmak için insanların yaşaması gerekir. Yaşamak için de öncelikle yiyip içmek, barınmak, giyinmek ve daha başka şeyler gerekir. O halde, ilk tarihsel eylem, bu gereksinimleri karşılayacak araçların üretimidir; maddi yaşamın kendisinin üretimidir. Ve bu, binlerce yıl önce olduğu gibi bugün de insanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gün gün, saat saat yerine getirilmesi gereken tarihsel bir eylem, tüm bir tarihin temel koşuludur.”(Marx ve Engels, 2013 akt. Lordon, 2013)
Üretici güçlerin en temel öğesi olarak insanın, yaşamasının ve üretkenliğini yeniden üretebilmesinin maddi önkoşullarının en önemlilerinden biridir uyumak. Boş zaman ve çalışma gibi kavramların öneminin ve konunun tarihsel dönüşümü uykunun da zaman içinde yeniden şekillenmesine sebep olduğu görülmektedir. İnsan önce uyuma biçimi değiştirmiş, sonra uyku süresini kısmış ve günümüzdeyse ondan tamamen kurtulabilmek için çalışmaya bile başlamıştır.
Bugün normal olarak adlandırdığımız uyuma biçimi birkaç yüz yıl öncesinden çok farklıdır. Uyuma ve uyanma saatleri güneşin doğuş ve batış zamanına göre belirlenmiş ve insanlar iki aşamalı olarak uyumuşlardır. Gece yarısına kadar olan uyku ilk aşamayı ve birkaç saatlik uyanıklığın ardından gelen uyku ise ikinci aşamayı oluşturmuştur (Ekirch, 2001: 364). İlk aşama “ölü uyku” ve ikinci aşama “sabah uykusu”, iki uyku arasındaki süre ise “sessiz uyanıklık” olarak adlandırılmıştır(Ekirch, 2001: 364).
..."
Yazının tamamı Eylül sayımız UYKU'da!