Bennu’daki yıldız tozları: Güneş’ten önceki evrenin izleri

Yazan
Tunahan Sönmeztürk
Yazının Okunma Süresi
3 dk.

NASA’nın OSIRIS-REx misyonuyla beraber Bennu asteroidinden alınan örneklerde Güneş Sistemi’nden bile eski yıldız tozlarının bulunması, bilim dünyasında büyük heyecan uyandırdı. Özellikle alınan örneklerde presolar yani Güneş’ten önce var olan yıldızlarda meydana gelen nükleer tepkimelerin kalıntılarının bulunması, bizler için çok kritik bilgiler. Bu bilgileri Güneş’ten önce yaşamış hatta Güneş’in doğumunu sağlamış süper nova kalıntıları olarak da düşünebiliriz.

Bu keşif, aynı zamanda Güneş Sistemi’nin oluşumuna dair üretmiş olduğumuz modelleri sınamak açısından da büyük önem taşıyor. Çünkü Bennu’nun yapısında bulunan suya bağlı mineraller, erken dönemlerde ısıl ve kimyasal süreçlerden geçtiğini, yani oldukça hareketli bir geçmişe sahip olduğunu göstermekte. Bu bakımdan da yıldız tozlarının korunmuş halde bulunması, evrenin en zorlu koşullarında bile bazı materyallerin milyarlarca yıl bozulmadan varlığını sürdürebildiğini bizlere gösteriyor.

Bugünkü Güneş Sistemi’nin oluşumunu açıklayan modellerimiz daha çok ikincil birçok yıldızın patlamasıyla oluşmuş bir toz bulutunda Güneş’in ve olası kardeşlerinin doğduğunu bizlere söylüyor. Ancak bu tip keşifler, teorilerimizi test etmek ve olası yeni teoriler ortaya çıkartmak bakımından değerli. Güneş Sistemi’nin oluşumu ve sonrası için de Nis Modeli’ni genellikle kullanıyoruz. Bu model bizlere Güneş Sistemi’nin başında bir kaos olduğunu söylüyor. Bu modeli ve benzerlerini test etmek nispeten daha kolay. Çünkü Güneş Sistemi ile oluşan birçok materyale sistemimizde sahibiz. Ancak Güneş Sistemi’nin öncesi konu olduğunda Bennu gibi asteroidlere ulaşmamız zor oluyor. Gelecek yıllarda bu gibi asteroidleri bulmamız ve üzerinde çalışmalar yapmamız sistemimizin tarihini öğrenmemiz açısından bizlere yeni bilgiler sunacaktır.

 

Kaynaklar

https://www.space.com/astronomy/asteroids/asteroid-bennu-contains-stardust-thats-older-than-the-solar-system?fbclid=PAVERFWAMxO0BleHRuA2FlbQIxMAABp6arT7HmyU6ISCzJRlNI5HQQ5H1GsJfOEoQyiiJvRfEdhSa7OvJZwgaJaIXf_aem_CkTcsPlGPTPwTLW-D2VREA

Astronomi