Görünüşte zıt olan durumları diğeri olmadan tanımlamak mümkün değildir. Bu durumlar “aydınlık-karanlık” gibi birbirleri ile ilişkili ve bağlı, tamamlayıcı süreçlerdir. Eski Çin felsefesindeki “Yin-Yang” zıt özelliklere sahip ikiz ilkeler düşüncesinde olduğu gibi her kutup birbirine karşıt ancak birbirine bağımlı ve birbirine dönüşen süreçlerdir. Bir nitelik doruğa ulaştığında, doğal olarak karşıt niteliğe dönüşmeye başlayacaktır.
Yang olmadan yin üretilemez; yin olmadan yang üretilemez. Birbirine dolanıktır. Bir kutbun hâkimiyetinin en güçlü olduğu yerde karşıt kutbu belirmeye başlar. Kutuplar en üst düzeye ulaşınca karşıtına dönüşür. Gecenin en karanlık anında gündüz başlar. Asla mutlak bir durağanlık içinde var olmazlar. Uyku da nörobiyolojik olarak ele alındığında benzer şekilde uyanıklıkla beraber incelenir. Uyku ve uyanıklık, yaşamın iki farklı, birbirine karşıt temel fizyolojik süreçleridir.
Kronobiyoloji bize canlı organizmaların döngüsel değişimlere sahip olduğunu göstermiştir. Bu döngüsel değişimler süresince, canlı organizmaların farklı davranışsal durumları yaşadığı görülür. Biyolojik organizmaların bu ilkelere göre kavramsallaştıran Hess(1954), aktivite düzeyinin yüksek olduğu davranışsal durumu avlanma, savaşma kaçma gibi enerji tüketiminin yüksek olduğu “ergotropik hal” olarak adlandırırken, aktivite düzeyinin düşük olduğu organizmanın restorasyon sürecine “trofotropic-endoflaktik hal” olarak adlandırmıştır. Biyolojik organizmalarda otonom sinir sistemine göre endotropik durumlarda sempatik sistem hâkim iken, trofotropic-endoflaktik durumlarda parasempatik sistem hâkimdir. Uyku ve uyanıklık, organizmanın yaşadığı çevreyle iletişim ve aktivitenin arttığı ve azaldığı (endotropik-trofotropik) bu döngüsel değişimlerin en karakteristik ve önemli olanıdır.
..."
Metnin tamamı için Eylül sayımız UYKU'yu edinmeyi unutmayın!