Bu konu antropolojinin en tartışmalı konularından biriydi. Ancak bilim insanları bu tartışmanın artık sona ermek üzere olduğunu söylüyorlar. Bir grup önde gelen antropolog, Science dergisinde yayımlanan çalışmalarında, Amerika’ya yerleşen ilk halkın Clovis halkı olduğu hipotezinin artık geçersiz olduğunu ilan ettiler.
Yıllardır, Amerika kıtasına ulaşan ilk insanların, yaklaşık 13.500 yıl önce Bering boğazını yürüyerek geçen Clovis adlı bir grup olduğu anlatılıyordu.
Hikayeye göre Clovis halkı, Kuzey Amerika'daki buzullar arasından bir koridor vasıtasıyla Amerika’ya gelir. Ancak 1980'lerden bu yana Kuzey ve Güney Amerika'daki kamplarda yürütülen çalışmalarda 13.500 yıldan daha öncesine dayanan kanıtlar toplanmış bulunuyor. ABD'de Oregon'dan Şili'de Monte Verde'ye kadar uzanan bögede insan yerleşimlerine dair kanıtlar 18.000 yıldan daha eskiye gidiyor. 2000'li yıllarda ezici kanıtlar, Bering boğazını Amerika'ya bağlayan buzul koridorun oluşmasından önce, Clovis’ten önce bir grubun Amerika’ya geldiğini ileri sürüyordu. Smithsonian Enstitüsü’nden antropolog Torben C. Rick ve meslektaşları sarsıcı bir entelektüel dönüş yaşandığını ve artık birçok arkeolog ve akademisyenin ilk Amerikalıların, Kuzeydoğu Asya'dan Pasifik kıyı şeridini izleyerek Bering’e ve Amerika’ya ilerlediğine inandığını söylüyor.
Bilim insanları artık “suyosunu yolu” hipotezini (kelp highway hypothesis) destekliyorlar. Bu hipoteze göre 17.000 yıl önce buzullar Pasifik’in kuzeybatı kıyılarından çekildiğinde ilk insanlar Amerika'ya ulaştılar. Bu çekilme, "su kaynakları ve karasal kaynaklar açısından olası zengin bir dağılım koridoru" oluşturdu.
Balıklar, kabuklu hayvanlar ve daha başka canlıların ilgisini çeken sahil yosunu ormanlarının sağladığı gıda bakımından zengin ekosistem sayesinde Amerika'yı kıyı boyunca tekneyle ilerlenebilmiş ve buradan kıtanın içlerine doğru yürünebilmişti.
Hiç kimse Clovis halkının Bering’deki buzul koridor üzerinden geldiğine itiraz etmiyor. Ancak Clovis halkı, kıtaya ikinci bir göç dalgası yaratarak gelmişti. İnsan yerleşimlerine dair, yenmek için kesilmiş hayvanların kemiklerinden kamp ateşi kalıntılarına birçok delil mevcut. Buna rağmen, bilim insanları için Clovis öncesi halkların kimliği hala belirsiz. Kemikten ve taştan yapılmış, karakteristik şekiller içeren atış izleri gibi pek çok Clovis teknolojisi örneğine sahibiz. Fakat Clovis halkı öncesine ait tanımlayabildiğimiz herhangi bir araç gereç bulunmuyor.
Yine de, bu durum her an değişebilir. Clovis öncesi insanlar, buzul çağının sonuna doğru eriyen buzullar ile su altında kalan, şu an batık bulunan bir kıyı şeridi üzerinde ilerleyerek kıtaya ulaşmıştı. Deniz arkeolojisinde ROV'lardan sualtı lazerlere kadar gelişen yeni teknikler, bilim insanlarının su altında bulunan antik köyleri keşfetmesine yardımcı oluyor. Hatta bir ekip, geçen yıl Florida'da bir atık su obruğunda 14.500 yaşında bir kamp bulmuştu. Rick ve meslektaşlarına göre şu an asıl önemli sorun, Clovis öncesi insanların Amerika’ya tam olarak ne zaman vardığı. Onlara göre, Amerika’ya ilk kez 20.000 yıl önce suyosunu yolundan varıldı. Ancak başka bir grup araştırmacıya göre de Amerika’ya varış 130.000 yıl önce ılıman bir dönemde gerçekleşti. Nature dergisinde yayımlanan bir çalışmada, Kaliforniya'daki Amerikan mamutlarının (mastodon) etlerini kesmek için kullanılan keskin taşlarla birlikte 130.000 yıllık et kesim kalıntılarının neye benzediği anlatılıyor. Bilim dünyasında bu keşif hakkında kuşkular var, ancak kanıtlar göz ardı edilemez. Bizim bildiğimiz kadarıyla, insanları Amerika'ya suyosunu yolu getirdi. İnsanlar, tekneleri ve balıkçılık araçları sayesinde Asya'dan Amerika'ya uzanan yol boyunca birçok kıyı topluluğu kurdular.
Bir sonraki sorumuz şu olmalı: Bu insanlar kimdi ve Amerika kıtasına tam olarak ne zaman vardılar?
Çeviri: Berfin DAĞ
Kaynak: https://arstechnica.com/science/2017/11/majority-of-scientists-now-agree-that-humans-came-to-the-americas-by-boat/