Adı: Sulpicia Lepidina’ya Doğum Günü Davetiyesi
Nedir: Karbon bazlı mürekkeple yazılmış bir ahşap tablet
Nereden: Birleşik Krallık, Northumberland’daki Vindolanda Roma Kalesi
***
Bu ahşap tablet, bir kadın tarafından yazılmış bilinen en eski Latince metin örneğidir. Davetiyeyi yazan Claudia Severa, yakın arkadaşı Sulpicia Lepidina’yı doğum günü partisine davet etmiştir. Davetiye, Vindolanda Roma Kalesi’nde bulunmuş ve burada oksijensiz toprak sayesinde, normalde zamanla parçalanacak olan ayakkabılar ve kamp ekipmanları gibi birçok organik eser korunabilmiştir.
Kartpostal büyüklüğündeki tablet, 22,3 x 9,6 santimetre ölçülerindedir ve metin, her iki tarafa da karbon bazlı mürekkeple yazılmıştır.
Tabletlerden bir yüzü, yazar ve alıcının adlarını içerir ve şu şekilde yazılmıştır:
“Cerialis’in eşi Sulpicia Lepidina’ya, [Claudia] Severa’dan”
Diğer yüzü ise parti davetiyesidir. Britanya Müzesi’nin çevirisine göre metin şu şekilde yazılmıştır:
“Claudia Severa’dan Lepidina’sına selamlar. 11 Eylül’de, doğum günümün kutlama günü için, sizi sıcak bir şekilde davet ediyorum. Gelişinizle günümü daha keyifli kılmak için bize geldiğinizden emin olun. [Eşiniz Flavius] Cerialis’e selamlarımı iletin. Benim [eşim] Aelius [Brocchus] ve küçük oğlum da ona selamlarını gönderiyor.”
Tüm bu metin muhtemelen ince, zarif bir el yazısıyla yazan bir kâtibe dikte edilmiştir. Ancak davetiyenin alt sağ köşesinde farklı bir el yazısıyla, daha az zarif bir şekilde Claudia Severa’nın kendisinin şu cümleleri yazdığı görülür:
“Bekleyeceğim seni, kardeşim. Elveda, kardeşim, sevgili ruhum, umarım iyilikle karşılaşırım. Selam.”
Claudia Severa açıkça okuma yazma biliyor ve mektubu kendi yazabilecek durumda olsa da sosyal statüsü muhtemelen kâtiplerden düzenli olarak mektuplarını yazmalarını istemesine olanak sağlıyordu.
Vindolanda’da, ilki 1973’te bulunan en az 1.700 yazı tableti ortaya çıkarılmıştır. Bu tabletler, Hadrian Duvarı boyunca yer alan Roma askerî ailelerinin günlük yaşamlarına dair olağanüstü bir bakış sunmaktadır. Ancak Claudia’nın Sulpicia’ya yazdığı mektup, hem ailenin ve kutlamaların önemini duygusal bir şekilde hatırlatması hem de bir Roma kadınının Latince el yazısına ait en eski örnek olması nedeniyle en bilinen tabletlerden biridir.
İngiltere'deki Roma kalesi Vindolanda'da ince bir ahşap tablet üzerine yazılmış bir doğum günü davetiyesi bulundu (Resim kaynağı: The Print Collector / Alamy Stock Photo)
Kaynak