Teknolojinin ilerlemesiyle, bilim insanlarının kullandığı yöntemler de hızla değişiyor. Uydu görüntüleme sistemleri ise, son yıllarda arkeolojinin ciddi anlamda faydalandığı cihazlar. LIDAR (Light Detection and Ranging) tekniği sayesinde, ormanlarla kaplanmış bölgelerin çok net topografi haritaları çıkarılabiliyor ve bitki örtüsünün gizlediği eski yapılar gözler önüne seriliyor. Yeryüzüne her saniye binlerce lazer ışını göndererek, geri dönüş hızı ve süresini analiz eden sistem, böylece çok yoğun bitki örtüsü altındaki coğrafi oluşumları haritalandırabiliyor. Daha önce Guatemala’daki Maya şehri Tikal’de yeni yapıların ortaya çıkarılmasında ve Güneydoğu Asya’nın Khmer İmparatorluğu’na ait antik kentlerin yerleşim planlarına ilişkin incelemelerde kullanılan LIDAR, şimdi de Maya medeniyetine ait en eski ve muhtemelen bölgedeki İspanyol-öncesi döneme ait en büyük anıt yapıyı ortaya çıkardı.
Meksika’nın Tabasco Bölgesi’nde bulunan ve bir tören alanı olduğu düşünülen Aguada Fenix de, LIDAR sayesinde keşfedildi. Aslında burası bir yerleşim bölgesi, fakat yapılar yassı ve o kadar büyük ki, daha önce tespit edilememiş. Arizona Üniversitesi’nden arkeolog Takeshi Inomata öncülüğünde yürütülen araştırmada, MÖ 1000-800 yılları arasında inşa edilmiş, zeminden yüksek, 1.400 m x 400 m ebatında bir platform, yaklaşık 18 m yüksekliğinde bir höyük ve çeşitli diğer yapılar ortaya çıkmış.
İşin ilginç kısmı ise, böylesine büyük bir yerleşkenin, herhangi bir merkezi yönetim veya kralın idari gücü olmadan inşa edilmiş olması. Antik dönemlerin büyük ve hırslı inşaat çalışmaları, genelde pek istisnaya yer bırakmadan, güçlü bir kral, ekonomik istikrar ve elit kesimin idaresi altında yürütülür. Arkeologlar bunu da, bölgedeki önemli kişilere ve yöneticilere ait heykellerden, yazıtlardan ve diğer kişisel objelerden tespit eder. Maya medeniyeti için de şimdiye kadar bu böyle kabul edilirdi. Fakat bu tip kanıtlara Aguada Fenix’te rastlanmadı, bu sebeple de, belirli bir otorite olmadan bir araya gelen halkın, kendi ihtiyaçları doğrultusunda bir törensel alan inşa ettiği düşünülüyor ve bununla ilk defa karşılaşılıyor.
Kil ve toprak ile yapılmış 10-15 m yüksekliğindeki törensel platform ve platforma bağlanan dokuz adet törensel yol, muhtemelen önemli astronomik olaylar için ve diğer özel günlerde tören alayları tarafından kullanılmış. 3000 yıl önce mısır yetiştirdiği bilinen Aguada Fenix yerlilerinin, bu dönemde avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçmeye başladığı tahmin ediliyor.
5.000 kişinin altı yılda tamamlayabileceği düşünülen yapılar topluluğunun inşaatı 200 yıl sürmüş, fakat tamamlandıktan (MÖ 800) 50 yıl kadar sonra terk edilmiş. Terk edildikten sonra da çeşitli merasim amaçlarıyla kullanıldığı düşünülüyor. Çeşitli seramikler, kemik ve kabuk objeler ile yeşim taşından bazı seremoni malzemeleri bulunmuşsa da, bir yönetici sınıfın varlığını vurgulayacak herhangi bir kanıt tespit edilememiş. Dolayısıyla, bu muazzam alanın büyük bir imeceyle yapılmış, herkese açık bir tören alanı olduğuna kesin gözüyle bakılıyor. Ayrıca, Maya medeniyetinin MÖ 1000-350 yıllarını kapsayan dönemde küçük köylerin bir araya gelmesiyle yavaş yavaş birleşerek büyüdüğünü kabul eden geleneksel görüşe de ters düşen bir kanıt olarak, arkeoloji dünyasına yeni bir soluk getiriyor.