Bir Rönesans Mühendisi: Leonardo Da Vinci

“Mekanik, matematiksel bilimlerin cennetidir; zira matematiğin meyvelerini burada toplarız.”
Rönesans’ın tipik bir düşünürü olan Leonardo da Vinci’nin ilgi alanlarından biri resim, diğeri de makineler, yani çeşitli araçların icadıdır. Aynı zamanda optik, perspektif, ışık ve gölge, renkler teorisi ve estetikle ilgilenmiştir. Sistematik bir eğitim görmemiştir; ancak, bilgi dağarcığını iyi geliştirmiş ve bilim ve teknolojiye önemli katkılarda bulunmuş ansiklopedik nitelikte bir bilim adamıdır. Resim çalışmalarını sağlıklı bir şekilde yürütebilmek için bir seri anatomi ve perspektif çalışmaları yapmak ihtiyacını hissetmiş, Leon Battista Alberti ve Pietro della Francesco gibi devrinin matematikçilerinde dersler almış, yapı bilgisine gereksinme duyarak başta insan yapısı olmak üzere bazı canlı yapıları kapsayan bir anatomi çalışması yürütmüştür. Anatomi çalışmalarını ise karşılaştırmalı olarak yürütmüş, insanın anatomik yapısı ile çeşitli hayvanların anatomik yapılarını karşılaştırmıştır. Teknoloji ile ilgili olarak bazı projelerini bu çalışmalara borçludur. Kuşların kanat ve kas yapısından hareketle, insanların da belli bir düzenek sayesinde uçabileceği anlayışını geliştirmiş ve bu yolda bazı araştırmalar yapmıştır. Aynı şekilde balıklar gibi, insanların da denizin altında yaşayabileceğini varsayan Leonardo’nun ilk denizaltı projelerini geliştirdiği görülmektedir.
Leonardo, hümanizm görüşünü de desteklemiş ve klasik Yunan düşünürlerinin ve yazarlarının yeniden incelenmesi ve benimsenmesi gerektiğini hararetle savunmuştur. Ona göre bilim adamları tıpkı Aristoteles ve Platon gibi, kendi düşüncelerini hiçbir etki altında kalmadan geliştirmeli ve savunmalıdır. Bilimsel yönden özgürlüğü savunan Leonardo, bilimde faydacı bir zihniyete sahiptir; ona göre, bilgi bir işe yaramalı, belli bir fonksiyona sahip olmalıdır. Doğayı bilmek insana güç kazandırmalı, onu daha güçlü kılmalıdır. Bu bakımdan onun pragmatist bir zihniyete sahip olduğu söylenmiştir.
Leonardo da Vinci çalışmalarını notlar biçiminde yazmıştır. Bu notları 6000 sayfayı aşmaktadır. Bunların içerisinde sanat eskizleri, fen bilimlerine dair notlar ve mekanik çizimler bulunmaktadır. Bir ressam ve bir hümanist olarak tanınmasına karşın mühendislik çalışmaları çok daha fazla ilgi çekmiştir.

Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi Felsefe Bölümü

Yazının tamamını Bilim ve Ütopya dergisinin mart sayısında okuyabilirsiniz…

Kapak
Etiketler
leonardo da vinci
rönesans
yavuz unat