2017

2017’nin neredeyse her ayında oldukça ilgi çekici keşifler yapıldı. Haydi, bu arkeolojik bulgular ve büyüleyici DNA kalıntılarından tüm tarih anlayışımızı değiştirecek yeni belgelere uzanan, yılın en şaşırtıcı 15 tarihi olayına kronolojik olarak bir göz atalım.

2017 yılı Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülleri, biyolojik saat alanında yaptıkları çalışmalarıyla Jeffrey C. Hall, Michael Roshbash ve Michael W. Young’a verildi. 1970’lerde araştırmacılar meyve sinekleri üzerinde yaptıkları çalışmalarda mutasyona uğratılmış bir genin (peryot geni) meyve sineklerinin biyolojik saatini bozduğunu keşfettiler. Peryot geninin mekanizması bu yılın Nobel ödüllü bilim insanları tarafından aydınlatılmıştır: Peryot geni gece boyu PER proteinini sentezlemekte ve gün içeresinde PER proteini yıkılmaktadır.

2017’de astronomi ve astrofizik alanında gündemin en ses getiren maddesi 2016’daki gibi kütleçekim dalgalarıydı. Kütleçekim dalgalarının LIGO [1,2] tarafından ilk gözlendiği 2015’ten bu yana hem LIGO hem de başka bir girişim ölçer olan VIRGO [3], üç kütleçekim dalgası tespiti daha yaptı. Hatta Ağustos 2017’de yapılan gözlem sonucunda ilk kez bir çift nötron yıldızı çiftinden gelen kütleçekim dalgaları keşfedildi, üstelik bu kaynağın aynı zamanda hem kütleçekim hem de gama-ışınlarında gözleminin yapılmış olması da dikkat çekici bir gelişmeydi [4].

Çevremizdeki tüm hızlı ve göze çarpıcı gelişmelerde olduğu gibi yerbilimlerinde de son yıllarda önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu gelişmelerden en fazla dikkat çekenlerini özetleyebiliriz.

Physics World 2017 Yılın Buluşu Ödülü, nötron yıldızı birleşmesinin ilk çoklu-dalga gözleminin oldu

Physics World 2017 Yılın Buluşu Ödülü, yerçekimi dalgaları içeren ilk çoklu-dalga gözlemini yaparak astronomide çığır açan uluslararası astronomlardan ve astrofizikçilerden oluşan bir ekibin oldu. Topolojik fizikten eski Mısır bilimine uzanan dokuz farklı alanda yürütülen diğer çalışmalar da büyük övgülere layık görüldü.