rus devrimi

Bir fotoğrafa altyazı

Pazardı ve sabahtı. Artık bırakılmış bir bağın içinden aşağıya, asfalt yola indim. Gazetemi aldım, aynı yoldan eve dönüyorum. Yamaçta bir çeşme ve çeşmenin yanında ceviz ağacı var. Gölgesine çömeldim. Şöyle bir gözgezdirmek için açtım gazeteyi. Elini bana uzatmış gördüm onu. (Cumhuriyet, 25 Ağustos 1991.) Göğsüne dolanan halata asılı, uzağa (ve belki geleceğe) bakan gözlerindeki gülümseyişte, bir tarihin başlangıç amacı ile bitişindeki anlam arasında, mantığı derinden sarsan karşıtlık duyumsanabilirdi.

Tanin gazetesi haberlerinde Bolşevik Devrimi: Ekim-Kasım 1917

1914-1918 yılları arasında, Birinci Dünya Savaşı yıllarında iktidardaki İttihat ve Terakki Fırkasının görüşlerinin sözcüsü olan Tanin gazetesi, Rusya’daki 1917 Ekim Devrimi haberlerini okuyucularına ayrıntılarıyla vermiştir. Ekim Devrimi üzerine Tanin başyazılarıyla Osmanlı kamuoyuna sunulan siyasi-askerî değerlendirmeler ayrı bir çalışmada yayımlanmıştır. Bu yazıda devrimin güncel seyri, Tanin’deki haberlerle aktarılacaktır.

Fransız Devrimi ve Rus Devrimi

Rus Devrimi’nin dördüncü yıl dönümündeyiz. Kim derdi ki Devrim böyle başarılı olsun! Fransız Devrimi tam on yıl sürmüştü. Bonapart, kendi hırsları adına ancien régime’in(1) idari kurumlarının çoğunu tekrar hayata geçirerek devrimi bir süreliğine durdurabilmişti; ancak yine de, devrimde kazanılan eşit yurttaşlık, ulusal malların(2) geri satışının engellenmesi, senyörlüğün kökünden kazınması gibi sosyal hakları korumak ve garanti altına almak durumunda kalmıştı. Restorasyon döneminde bile, imtiyazlarından arındırılan bu sınıfa haklarını geri vermeye kimse cüret edemedi.

Tarihte Rus Devrimi

"Hiçbir devrim, bir sonraki devrim için örnek veya reçete oluşturmaz. Ancak Rus Devrimi’nin incelenmesi, toplumsal dinamiklerin kavranabilmesine önemli katkılarda bulunabilir. Bu yazı Rus Devrimi’nin bazı özelliklerini bu gözle ele alacaktır."

Ölüyor Rus imparatorluğu ölüyor...

Artık ne Kışlık Saray’da eteklerin ipekli sesi,

Ne Paskalya Çanlarında duası Çar’ın

Ne Sibirya yollarında zincir ilintisi...

Ölüyor Rus imparatorluğu ölüyor...

Artık alevî billur kadehlerde ıslanmayacak