Nâzım Hikmet, 1951 Haziran’ında Türkiye’den ayrılıp Moskova’ya geldikten sonra, ilk yurtdışı gezisini ağustos ayında Berlin’e yapmıştı. Nâzım, Berlin’de III. Dünya Öğrenci ve Gençlik Festivali’ne katılmış ve herkes tarafından büyük ilgi görmüştü. Nâzım, bu seyahatini, Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) örgütlenmesi açısından da değerlendirmişti.(1)
Nâzım Hikmet günümüzde yaşasaydı, acaba “Ulus Devlet”e karşı olur muydu? Kimlik bunalımı geçirir miydi? “İkinci Cumhuriyetçi” olur muydu? Bir Murat Belge ve bir Baskın Oran’ı “adam” yerine almasak da bir zamanlar TKP Genel Sekreterliği yapmış Haydar Kutlu (Nabi Yağcı) gibi bir “Müflis Solcu” olur muydu? Devrim karşıtı bir Anti-Kemalist olur muydu?
Bu nedenle bir mihenk taşıdır Nâzım Hikmet.
Bilim ve Ütopya bu sayısında Türk tarihine ilişkin çok önemli bir kapakla çıkıyor. Orhun Yazıtlarından önce yazılan ve Türklerin şu ana kadarki en eski destanı olan Ulu Han Ata Bitiği yani Ulu Han Ata Kitabı pek çok boyutuyla önem taşıyor.
Birincisi, destan Türklerin ilk atası olarak anılan Ulu Han Ata'nın ve destanda ondan kırk yıl sonra yaratıldığı söylenen Ulu Ay Ana'nın ortaya çıkış öyküsünü anlatıyor ve betimliyor. Daha sonra onların çocuklarıyla devam eden Türklerin türeyişinin kökenlerine işaret ediyor.
“Serbet Nazım”a geçişte Mayakovskiy’in rolü Mayakovskiy, Nâzım’ın hayatında ve sanatında gerçekten önemli bir rol oynamıştı. “Öğretmenim” dediği Mayakovskiy’le kişisel tanışıklıkları ise Sovyetler’e gittiği ilk sefere, 1920’li yıllara dayanıyordu. Ama kişisel buluşmalarından önce Nâzım, Mayakovskiy’in şiiriyle tanışmış ve ondan etkilenmişti. Nâzım, Batum’dayken “İzvestiya” veya “Pravda”da Mayakovskiy’in bir şiirini görmüş ve uzun kısa, “kırık dökük” mısraların şekli, merdiven gibi dizili satırlar, sütun biçiminde kıtalara ayrılmamış biçimi dikkatini çekmişti.
