"Bizim doktrinimiz bir dogma değil, bir eylem kılavuzudur.(1) Biz, Marx’ın ya da marksistlerin, sosyalizm yolunu bütün yönleriyle tanıdığını savunmuyoruz. Bu, saçmadır. Biz, bu yolun yönünü tanıyoruz. Hangi toplumsal güçlerin oraya götürdüklerini biliyoruz. Ama, somut olarak, pratik olarak, ne olduğunu, işe koyuldukları zaman milyonlarca insanın deneyimi bunu gösterecektir.(2)"
Aramızda Benderin adında bir adam vardı. Bir çiftlikte neredeyse her şeyi yapabilirdi: soba kurmak, bir dizi raf kurmak, bir atlı kızak yapmak ya da istediğiniz ne olursa olsun…
Bir gün bir akça ağaç kesmek için koruya gitti. Testere yaparken aniden birinin “Merhaba!” dediğini duydu.
Etrafa bakındı, tabii ki, bir adam gördü.
“Üzgünüm efendim. Sizi görmedim.” dedi.
“Ben ‘senin efendin’ değilim!” diye cevap geldi. “Ben Yoldaş Lenin’im!”
Benderin “Tekrar özür dilerim, Yoldaş Lenin.” dedi.
“Pekâlâ, işine devam et!” diye ısrar etti Lenin.
Pazardı ve sabahtı. Artık bırakılmış bir bağın içinden aşağıya, asfalt yola indim. Gazetemi aldım, aynı yoldan eve dönüyorum. Yamaçta bir çeşme ve çeşmenin yanında ceviz ağacı var. Gölgesine çömeldim. Şöyle bir gözgezdirmek için açtım gazeteyi. Elini bana uzatmış gördüm onu. (Cumhuriyet, 25 Ağustos 1991.) Göğsüne dolanan halata asılı, uzağa (ve belki geleceğe) bakan gözlerindeki gülümseyişte, bir tarihin başlangıç amacı ile bitişindeki anlam arasında, mantığı derinden sarsan karşıtlık duyumsanabilirdi.
Rus Devrimi’nin dördüncü yıl dönümündeyiz. Kim derdi ki Devrim böyle başarılı olsun! Fransız Devrimi tam on yıl sürmüştü. Bonapart, kendi hırsları adına ancien régime’in(1) idari kurumlarının çoğunu tekrar hayata geçirerek devrimi bir süreliğine durdurabilmişti; ancak yine de, devrimde kazanılan eşit yurttaşlık, ulusal malların(2) geri satışının engellenmesi, senyörlüğün kökünden kazınması gibi sosyal hakları korumak ve garanti altına almak durumunda kalmıştı. Restorasyon döneminde bile, imtiyazlarından arındırılan bu sınıfa haklarını geri vermeye kimse cüret edemedi.
Ekim Devrimiyle birlikte, çağımızın büyük ve en etkili devrimci ideolojisi tarih sahnesine çıktı. Ekim Devrimi bilimsel sosyalizmin kılavuzluğunda oldu. Daha sonra dünyada sömürüye, baskıya, zorbalığa karşı arkada kalan 100 yılda yapılan büyük eylemlerde bilimselsosyalizmin bayrağını görüyoruz. Kemalist Devrim, 1911 Çin devrimi, Cezayir’in kurtuluşundan bugün Venezuela’ya kadar hep Ekim Devriminin ve bilimsel sosyalizmin etkilerini görüyoruz.
"Hiçbir devrim, bir sonraki devrim için örnek veya reçete oluşturmaz. Ancak Rus Devrimi’nin incelenmesi, toplumsal dinamiklerin kavranabilmesine önemli katkılarda bulunabilir. Bu yazı Rus Devrimi’nin bazı özelliklerini bu gözle ele alacaktır."
Ölüyor Rus imparatorluğu ölüyor...
Artık ne Kışlık Saray’da eteklerin ipekli sesi,
Ne Paskalya Çanlarında duası Çar’ın
Ne Sibirya yollarında zincir ilintisi...
Ölüyor Rus imparatorluğu ölüyor...
Artık alevî billur kadehlerde ıslanmayacak
1917’nin 7 Kasım günü bilimsel sosyalizm bütün ağırlığıyla tarihin sahnesine çıktı. İşçilerin, köylülerin ve askerlerin öncü partisi olan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi(Bolşevik) iktidarı burjuvazinin elinden söküp aldı.
Lenin’in başkanlığındaki Bolşevik Partisi emekçiye barış, ekmek ve toprak vâdediyordu. Ekim Devriminin tarihini sayfalarımızda okuyacaksınız zaten. Bu kısa yazıda yüz yılın ardından bazı önemli sonuçlara dikkat çekmek istiyoruz.
