Dergiden

Bilim ve Ütopya dergisi 30 yaşında

Mayıs 1993 tarihinde yayın hayatına başlayan Bilim ve Ütopya, 30. yayın yılına girdi. Bilim ve Ütopya, 30 senedir, emperyalist merkezlerden bilime yapılan her türlü gerici saldırılara karşı eşsiz bir mücadele birikimi yarattı. Türkiye’nin son 30 senesinden Bilim ve Ütopya’yı çıkarın, bilim mücadelesinde kapanması ancak Bilim ve Ütopya ile mümkün olan muazzam bir boşluk oluşacaktır. 

Empatinin evrimi

Empatinin ilk ortaya çıkışının, memelilerdeki ebeveyn bakımına bağlı olduğu düşünülmektedir. Memeli yavruları o kadar gelişmemiş ve annenin bakımına muhtaç halde dünyaya gelirler ki, süt, bağışıklık, termoregülasyon (vücut sıcaklığını düzenleme) ve yırtıcılardan korunma gibi konularda tamamen annelerine bağımlıdırlar. Annenin herhangi bir başarısızlığı veya yavrularının ihtiyaçlarına tepki vermemesi, yavruların ölmesine neden olabilir.

Rüya

Rüya, tarihin her evresinde spekülatif tanımlamalar ve yorumlarla gündemdedir. Bu nedenle, bireysel boyutu ile birlikte toplumsal boyutuyla da yaşamda ayrı bir yeri olmuştur.

Uyku bozuklukları

...

Her bireyin sağlıklı bir gün geçirebilmesi için ihtiyaç duyduğu uyku miktarı farklıdır. Kişilerin ihtiyaç duydukları uyku süreleri ise yaşlarına, yaşam biçimlerine, sağlık durumlarına, yaşadığı yerin çevresel özelliklerine göre değişiklik gösterir. Burada önemli olan uyku süresinden ziyade uyunan uykunun kalitesidir. Sabah dinlenmiş ve uykusunu almış bir şekilde uyanmak, gün içi işlevsellikte yeterli olmak kaliteli bir uyku uyumanın en önemli göstergeleridir.

Uyku genel sağlığın önemli bir göstergesidir.

Otostopçunun Galaksi Rehberi: Humor ve kuantum fiziğiyle harmanlanmış bilimkurgu

1971 Avusturya Innsbruck, henüz 19 yaşındaki genç, şehirde tamamen kaybolmuş bir şekilde adres aramaktadır (internetin olmadığı zamanlarda bu işler hayli zordur!). Almanca bilmemektedir ve ilk sorduğu kişi ile anlaşamamaktadır çünkü adamcağız sağır ve dilsizdir. Birkaç dakika sonra başka bir sokakta dikilip başka birine sormaktadır adresi. Gariptir, bu kişi de sağır ve dilsizdir. Bunun üzerine toy delikanlımız ilk likör dükkanına gidip bir çift Gösser alır.

Beynin esnekliği, evrim ve rüyalar

"...Geçmişte özellikle lise ve tıp fakültesi yıllarımda rüyalar ile aklıma takılan en önemli konu REM (hızlı göz hareketleri/Rapidly Eyes Movement) uykusu = rüya konusu yaklaşımıydı. Çünkü genelleme yapılarak ve bu hata temel alınıp ancak REM döneminde (yani uyuduktan yaklaşık 90 dakika kadar sonra) rüya görebileceğimiz öğretisi her gün yaşadığımız bir deneyim ile çelişiyordu. Derslerde, sınıf ve amfilerde bir an kafanız düşer bir-iki dakika uykuya dalarsınız ve rüya görürsünüz. Burada bir tuhaflık var deyip buna bir bakmam lazım deyip hep geçiştirdim.

Uykuya geçerken

Bir ses duyar gibi oldum: “Kimseler uyumasın artık! Macbeth uykuyu öldürdü!”
Evet, masum uykuyu,
Kaygılar yumağını çözen uykuyu,
Her günkü hayatın ölümünü,
Yorgunlukları yıkayan suyu,
Yaralı canların merhemini.
Yüce tabiatın baş yemeği,
Hayat sofrasının cana can katan ziyafeti.