Bilim dünyasında ilginç şeyler olmaya devam ediyor. Yaklaşık 3.000 yıl önce yaşamış olan bir Antik Mısır rahibinin sesi, üç boyutlu yazıcılar ile yeniden oluşturulan yapay bir gırtlak sayesinde, tekrar can buldu.
‘‘Geçmişten Sesler’’ projesi, üç boyutlu yazıcılar kullanarak, bedenleri nispeten iyi korunmuş ölen kimselerin gırtlak yapısını yeniden oluşturmayı, böylece bu kişilerin seslerini yeniden canlandırmayı hedefliyordu. Bunun mümkün olması için, önce gırtlağı oldukça iyi korunmuş bir mumya bulmak gerekiyordu, çünkü yapay gırtlağın oluşturulabilmesi için yakın mesafeden CT görüntüleme tekniği kullanılacaktı. Nesyamun’un mumyası, teknik olarak bu iş için iyi bir adaydı, ama çalışmanın ilginçliğini artıran arkeolojik bir etken de bulunuyordu.
Nesyamun’un tabutunun üzerindeki yazılar ve rahmetlinin birlikte gömüldüğü eşyalara bakılırsa, büyük bir ihtimalle dini ritüellerde tanrılarla konuşmak için şarkılar söyleyen bir rahip olduğu anlaşılıyor. Tabutunun üzerindeki yazılar arasında, ‘‘[öldükten sonra da] çalışma hayatında olduğu gibi tanrıları görüp onlarla konuşmasını’’ temenni eden bir kuple bulunuyor. Yani, öldükten sonra da konuşabilmeyi dilemiş.
İşin içine etik kuralların girdiğini ve izni olmadan kimsenin bedeninin herhangi bir amaçla incelenemeyeceğini hatırlatalım. Bu nedenle, Nesyamun’un vasiyeti, araştırmacıların işini kolaylaştırmış.
MÖ 1099-1069 yılları arasında hüküm sürmüş 11. Ramses’in döneminde, Teb kentindeki Karnak Tapınağı’nda görev almış bir rahip olan Nesyamun’un mumyası, ilk olarak 1824’te açılmış. Radyolojinin gelişmesiyle, 1931 yılında Leeds Üniversitesi Tıp Okulu’nda, 1964’te Sheffield Üniversitesi Dişçilik Okulu’nda röntgenleri çekilmiş ve 1990 yılında ise Manchester Üniversitesi’nden bir ekip, röntgenin yanı sıra, endoskopi ve erken CT tarama teknolojisi kullanarak, mumyayı etraflıca incelemiş.
Bu çalışmaların bütününe bakıldığında, ciddi diş ve diş eti sorunları yaşayan ve öne doğru hafif çıkık ve güçlü çene kemiklerine sahip olan Nesyamun’un, 50’li yaşlarda öldüğü tahmin ediliyor.
CT görüntüleme yöntemleriyle net ebatı belirlenen ve sonra üç boyutlu yazıcı ile üretilen gırtlağın ses çıkarabilir hale gelmesi için, Vocal Tract Organ adı verilen bir yazılım kullanılmış. Ses tellerini taklit eden bu yazılım sayesinde, yapay gırtlaktan geçen ses dalgalarının kısacık bir sesli harf oluşturması sağlanmış. (Yapay gırtlak, ucuna takılan bir ara parça sayesinde, bir hoparlöre doğrudan monte edilmiş. Meraklıları için, 952-210 model, 16 Ohm ve 60 Watt gücünde bir Adastra hoparlör sürücüsü.)
‘‘[Nesyamun’un] henüz konuşamadığını açıkça söyleyebiliriz’’ diyor Londra Üniversitesi’nden David Howard. ‘‘Ama bir gün, gerçeğine çok yakın kelimeler söylemesini sağlamanın da kesinlikle mümkün olduğunu düşünüyorum.’’
Nesyamun’un mumyası, İngiltere’deki Leeds Şehir Müzesi’nde sergilenmeye devam ediyor.
Kaynak: kurious