NASA’nın verilerine göre 21. yüzyılın en uzun Tam Ay Tutulması bu cuma gerçekleşecek ve Ay, 100 dakikadan daha uzun bir süre kırmızımsı turuncu bir renge bürünecek.
Nasa Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde çalışan bilimadamı Noah Petro, tutulmanın Kuzey Amerika’dan görülemeyeceğini belirtiyor. Petro, Orta Doğu, Güney ve Doğu Afrika, Batı ve Güneydoğu Asya ve Hindistan’a yakın bölgelerde bulunan yıldız gözlemcilerinin hava durumu elverdiği sürece bu gök olayını izleyebileceklerini söylüyor.
Petro, “Bu bölgelerde Ay tutulması, yani Ay’ın kırmızı renge bürünmesi yaklaşık olarak 1 saat 42 dakika sürecek. Ay’ın Dünya’nın stratosferinden geçmesiyle başlayacak olan gök olayının tamamı ise yaklaşık olarak 6 saat 13 dakika sürecek” diye açıklıyor.
Avustralya’da yaşayanlar, Ay tutulmasına Ay’ın batışı esnasında tanıklık edebilecekken, doğu Brezilya ve Batı Avrupa’dakiler tutulmayı Ay doğarken izleyebilecek.
Petro, tutulmayı “en iyi yerden” izleyebilmek için bir tekne kiralayarak Hint Okyanusu’nun ortasına gitmeyi ya da Etiyopya’daki akrabalara bir ziyarette bulunmayı öneriyor.
“Ay Tutulması ABD’de doğu saatiyle 13:14 civarında başlayacak. Gök olayının tam olarak başlaması ise 16:21 civarında olacak. Bu nedenle dışarısı Kanlı Ay’ın görülemeyeceği kadar aydınlık olacak” diyor Petro. “Ancak, ABD’de yaşayanlar tutulmayı izleyemeyecek olsalar da hala heyecanlanmak için bir nedenleri var. Çünkü NASA’nın Ay’ın yörüngesinde olan robotik uzay aracı Lunar Reconnaissance Orbiter bu olayın en yakın tanığı olacak” diye ekliyor. LRO, gelecekteki beşeri ve robotik keşifler için Ay’daki “güvenli ve ilginç” iniş sahalarını belirleyebilmek adına ayrıntılı bir harita çıkarmak için 2009 yılının haziran ayında uzaya fırlatılmıştı.
Petro, “Ay gerçekten Güneş Sistemi’nin nasıl çalıştığını anlamamızı sağlayacak bilgiyi barındırıyor” diyor ve ekliyor: “ Amerikalıların Ay konusunda heyecanlanmaları için uygun bir zaman. Çünkü astronot Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’i Ay’a inen ilk iki insan yapan uzay uçuşu Apollo 11’in 50. yıldönümünü Ekim ayında kutlamaya başlayacaklar.” Armstrong ve Aldrin Ay’a 20 Temmuz 1969’da inmişlerdi.
NASA’ya göre ABD’den izlenebilecek bir sonraki Ay tutulması 21 Ocak 2019’da gerçekleşecek ve bu da bir “Süper Ay” olacak. Yani, Ay’ın Dünya’ya en yakın uzaklıkta bulunması ile Dolunay ya da Yeniay aynı ana denk gelecek.
“Temmuz 2019’da ABD’den, “sanki birisi Ay’dan bir ısırık almış” gibi gözüken Parçalı Ay Tutulması da izlenebilecek,” diyor Petro ve “Parçalı Ay Tutulması Ay’ın güney yarısının Dünya’nın gölgesi altından geçmesiyle oluşur” diye de ekliyor.
Kanlı Ay tam olarak nedir?
Kanlı Ay, Tam Ay tutulması için kullanılan bir terimdir. Kanlı Ay’da Ay, Dünya’nın gölgesi altından geçerken daha koyu renkli görünür.
Petro, bu sene 31 Ocak’ta gerçekleşen Süper Mavi Kanlı Ay Tutulması’ndan önce Tam Ay Tutulması’na "kanlı" lakabı verilmesinin nedeninin "Dünya’nın gündoğumu ve günbatımlarının Ay’ın yüzeyine yansımasıyla yarattığı 'güzel' kırmızı renk'" olduğunu açıklamıştı.
Çeviri: Defne DURU
Kaynak: https://abcnews.go.com/International/longest-total-lunar-eclipse-21st-century-coming-friday/story?id=56718699