Yerden Göğe

Haziran ayının sonlarında, Hubble’ın halefi olarak planlanan James Webb Uzay Teleskopu’nun ancak 2021’de devreye girebileceği duyuruldu. Pek çoğu Dünya yörüngesinde yer alan ve uzayı gözleyen bu gözlemevlerine neden ihtiyaç duyuyoruz, şimdiye kadar bu teleskoplar ne fayda sağladılar ve bu teleskopların gelecek vaatleri ne?

Önümüzdeki on yıllar; insanlığın daha sık Dünya’nın dışına çıkacağı, daha uzun süreler Dünya dışında kalacağı ve belki de Dünya dışında kalıcı yerleşimlerde yaşamını sürdüreceği bir dönem olacak. Peki, uzayın “hava durumu” bu dönemi insanlık için ne kadar zorlaştıracak?

Işık kirliliğinin en yoğun yaşandığı büyük şehirlerde bile, gökyüzüne dikkatle baktığınızda turuncu-kırmızı rengiyle ve kıpraşmayan ışığıyla Mars’ı ayırt edebilmeniz mümkündür. Her dönemde insanoğlunun ilgisini çekmiş Mars; eski çağlardaki insanlar için gökyüzündeki uzak yıldızlardan meydana gelen sabit arkaplan üzerinde gezen yedi gökcisminden biriydi. (1)

6 Eylül 2017’de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde SXP 1062 isimli bir atarcanın aksama (glitch) yaptığını duyurduğumuz bir keşif makalesi yayımladık. Bu makalemiz aynı gün Royal Astronomical Society tarafından basın bülteniyle duyuruldu. O günden bu yana basında bu keşiften söz ediliyor ve keşfimiz pek çok meslektaşımızın da ilgisini çekmeye devam ediyor.

Bu yazımızda, daha önce de bu köşede konuk ettiğimiz nötron yıldızlarının [1] manyetik alanlarından söz edeceğiz. Geçen ayki yazımızda [2], manyetik alanla ilgili temel bilgiler vermiş ve gökcisimlerinin manyetik alanlarını konu etmeye başlamıştık.

İnsanlar eski çağlardan beri hem demir ve nikel gibi bazı maddeleri çeken hem de Dünya’nın kutuplarına doğru yönelen bazı malzemelerin varlığını biliyordu. İnsanlar, adını Manisa’dan alan “mıknatıs taşı” dedikleri bu malzemeleri kullanarak pusulayı icat ettiler ve hiç kuşkusuz ki açık denizlerde yollarını bulmakta pusuladan çokça yararlandılar.